Nghi Thức Xả Giới Bát Quan Trai: Hướng Dẫn Chi Tiết

Trong hành trình tu tập hướng đến giải thoát và giác ngộ, Bát quan trai giới giữ vai trò quan trọng, giúp người Phật tử thực hành hạnh xuất gia trong một ngày một đêm. Tuy nhiên, để hoàn thiện ý nghĩa của việc tu tập này, bước xả giới Bát quan trai sau khi hoàn thành là điều không thể thiếu. Việc hiểu rõ quá trình xả giới không chỉ giúp người Phật tử hoàn tất trọn vẹn khóa tu mà còn mang đến cái nhìn sâu sắc hơn về giá trị và lợi ích mà Bát quan trai giới đem lại.

Hãy cùng Phật Pháp Từ Tâm khám phá chi tiết hơn qua bài viết dưới đây.

Bát Quan Trai Là Gì?

Bát quan trai là quá trình thực hành hạnh xuất gia trong vòng một ngày một đêm, giúp người Phật tử có cơ hội bước vào đời sống tu tập của bậc xuất gia. Việc thọ trì Bát quan trai giới là một cột mốc quan trọng, thể hiện tâm nguyện hướng đến đời sống thanh tịnh, giải thoát khỏi tham dục và phiền não.

Trong tiếng Pali, Bát quan trai giới được gọi là Uposatha Sila, dịch sang Hán là Cận trú giới, Cộng trú giới, Thiện túc giới, hay Bát giới, Trai giới… Được gọi là Cận trú giới vì người thọ giới phát nguyện sống gần gũi với các bậc Thánh giả, học hỏi và noi theo hạnh ly dục, thanh tịnh của các Ngài.

Bát quan trai giới bao gồm 8 giới luật chính yếu:

Không sát sinh.
Không trộm cắp.
Không tà dâm.
Không nói dối.
Không uống rượu và các chất say.
Không trang điểm, phô trương.
Không nằm giường cao sang trọng.
Không ăn phi thời (sau giờ ngọ).

Tám giới này lấy sự thanh tịnh làm nền tảng, hướng người thọ trì đến đời sống chánh niệm, vượt qua những ràng buộc của thân và tâm. Nếu phá vỡ một trong các giới này, sự thanh tịnh trong quá trình tu tập sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến việc không đạt được mục tiêu giải thoát.

Xả Giới Bát Quan Trai Là Gì?

Xả giới Bát quan trai là bước cuối cùng trong quá trình tu tập, đánh dấu sự kết thúc việc thọ trì giới luật sau một ngày một đêm thực hành. Thông qua việc xả giới, người tu quay trở lại đời sống thường nhật, đồng thời mang theo tâm nguyện thanh tịnh và quyết tâm duy trì sự tinh tấn trong hành trình tu tập sau này.

Quá trình xả giới Bát quan trai thường bao gồm các bước như sau:

Tự nguyện phát nguyện xả giới: Người thọ trì tự nguyện kết thúc việc giữ giới, tâm nguyện trở về đời sống thường ngày.
Niệm Phật hoặc tụng kinh: Trước khi xả giới, có thể thực hiện nghi thức niệm Phật hoặc tụng kinh để hồi hướng công đức và tạ ơn Tam Bảo.
Hồi hướng công đức: Toàn bộ công đức tích lũy trong thời gian tu tập được hồi hướng đến tất cả chúng sinh, cầu mong sự an lạc và giải thoát chung.
Lễ xả giới: Ở một số đạo tràng, nghi thức xả giới có thể được thực hiện dưới sự chứng minh của chư Tăng Ni, giúp người thọ giới hoàn tất khóa tu một cách viên mãn.

Việc xả giới không chỉ giúp người thọ trì giữ được sự trang nghiêm, mà còn khép lại khóa tu với tâm hồn thanh tịnh, lòng quyết tâm tiếp tục nuôi dưỡng chánh niệm và tinh tấn trong đời sống hàng ngày.

Nghi Thức Thọ Bát Quan Trai Giới Tại Nhà

Tính theo ngày âm lịch thì ngày Bát quan trai giới cố định trong năm có mùng 8 hàng tháng và các ngày 19/6, 23/8.

Chuẩn Bị

Đầu tiên, cần chuẩn bị các vật phẩm để cúng dường, và vì tu tại nhà nên không cần thỉnh mời hương linh. Một điều quan trọng khác là trước khi thọ giới, chúng ta phải sắp xếp mọi công việc gia đình, đảm bảo không còn lo lắng về bất kỳ vấn đề nào khác để tâm trí được thanh tịnh. Chỉ khi đó, việc thọ giới trong vòng 24 giờ mới có thể mang lại nhiều lợi ích cho chúng ta.

Trước khi thực hiện thọ giới chúng ta cần rửa tay, rửa mặt và súc miệng sạch sẽ. Mặc áo tràng chỉnh tề đến trước bàn thờ Phật thắp hương quỳ và bắt đầu đọc bài cúng hương.

Lịch Trình Thực Hiện

Buổi sáng: 6 giờ sáng Thọ giới

Buổi sáng: 7 giờ Ăn điểm tâm

Buổi sáng: 8 giờ Sám hối

Buổi sáng: 9 giờ Xem Kinh

Buổi sáng: 10 giờ Niệm Phật

Buổi sáng: 12 giờ Thọ trai

Buổi sáng: 12 giờ 30 Kinh hành niệm Phật

Buổi chiều: 1 giờ 30 Chỉ tịnh (nghỉ)

Buổi chiều: 3 giờ Tụng Kinh

Buổi chiều: 4 giờ Xem Kinh

Buổi chiều: 5 giờ Niệm Phật

Buổi chiều: 6 giờ Dùng nước

(sữa hoặc nước cháo)

Buổi tối: 7 giờ Tịnh độ

Buổi tối: 8 giờ Học

Buổi tối: 10 giờ 15 Quán sổ tức

Buổi tối: 10 giờ 40 Nghỉ

Buổi tối: 4 giờ khuya Tịnh Niệm (Niệm Phật)

Buổi tối: 4 giờ 30 Công phu

Buổi tối: 6 giờ Làm lễ xả giới

Văn Bạch Tu bát Quan Trai

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Đệ tử con tên là… Pháp danh…
Hôm nay là ngày… tháng… năm… con xin phát nguyện thọ nhận Bát quan trai giới đúng ngày tại (chùa; nhà)…
Con đã nhớ và hiểu về tám giới và công đức của việc thọ trì tám giới, con vâng theo sự chỉ dạy của Sư Phụ cùng chư Tăng, con xin chư Phật chứng minh cho con được thọ nhận giới. Con xin thọ trì 8 giới.

Một là giới không sát sanh. Con nguyện một ngày một đêm hôm nay giữ giới không sát sanh. Nghĩa là con không giết người bằng mọi cách, không sai bảo kẻ khác giết người, không vui thích thấy nghe kẻ khác giết người. Cho đến những con vật lớn, con cũng không nhẫn tâm giết hại; cho đến tất cả con vật nhỏ, con cũng gắng xin thực tập không giết hại; mà hằng bảo vệ sanh mạng chúng sanh. (1 chuông. 1 vái)

Hai là giới không trộm cướp. Con nguyện một ngày một đêm hôm nay giữ giới không trộm cướp. Nghĩa là con thấy tài sản, vật dụng của người, không khởi lòng tham, lén lấy hay giật lấy; mà luôn luôn bảo vệ tài sản của người như tài sản mình. (1 chuông. 1 vái)

Đầu tiên cần chẩn bị các vật phẩm để cúng dường và vì tu tại nhà nên chúng ta không cần thỉnh mời hương linh. Điều quan trọng khác là trước khi thọ giới chúng ta phải sắp xếp việc nhà, không còn lo lắng về bất kì vấn đề gì khác nhằm để tâm trí của chúng ta được thanh tịnh. Chỉ như vậy thì việc thọ giới trong vòng 24 giờ mới mang lại cho chúng ta nhiều lợi ích.

Ba là giới không dâm dục. Con nguyện một ngày một đêm hôm nay giữ giới không dâm dục. Nghĩa là con thực tập sống đời sống của người xuất gia, lìa bỏ sự trói buộc của ái dục sinh tử luân hồi. (1 chuông. 1 vái)

Bốn là giới không nói dối. Con nguyện một ngày một đêm hôm nay giữ giới không nói dối. Nghĩa là con không do lòng tham nói lời dối trá lừa bịp người, không do lòng nóng giận nói lời hung dữ khiến người buồn rầu, không do lòng hiểm ác nói lời vu oan, vu cáo khiến người bị khó khăn tù tội; mà hằng nói lời chân thật ngay thẳng. (1 chuông. 1 vái)

Năm là giới không uống rượu và không sử dụng các chất gây nghiện. Con nguyện một ngày một đêm hôm nay giữ giới không uống rượu và sử dụng các chất gây nghiện. Nghĩa là con không uống các thứ rượu mạnh và nhẹ khiến tâm trí rối loạn mờ tối, thân thể sanh nhiều bệnh hoạn, chuốc lỗi lầm với thân nhân quyến thuộc; cho đến các thứ thuốc lá, thuốc lào, á phiện, xì ke, ma túy thảy đều tránh xa. (1 chuông. 1 vái)

Sáu là giới không được trang điểm, thoa dầu thơm, múa hát và xem múa hát. Nghĩa là con từ bỏ sự ái nhiễm sắc thân của mình và sắc thân của người, thường quán biết sắc thân này là bất tịnh, do tứ đại duyên hợp mà thành và sắc thân này đang tan hoại bởi quy luật sinh diệt; thường quán rõ nếu ái nhiễm sắc thân mình và sắc thân người thì sẽ bị phiền não, bị đau khổ và bị trói buộc trong luân hồi. (1 chuông. 1 vái)

Bảy là giới không được nằm ngồi giường cao rộng đẹp đẽ. Nghĩa là con từ bỏ sự chiều chuộng sắc thân này, tập sống phạm hạnh. (1 chuông. 1 vái)

Tám là giới không ăn phi thời, tức là ăn một ngày một bữa và hôm nay không được ăn quá giờ (quy định của chùa; tu tại nhà: quá giờ ngọ). Nghĩa là con ăn vừa đủ để nuôi thân, tập sống thiểu dục tri túc. (1 chuông. 1 vái)

Xem thêm: Những Điều Kiêng Kỵ Khi Đeo Phật 4 Mặt TÌM HIỂU NGAY

[Nếu thời khóa buổi khuya chưa mời hương linh: Con xin nương oai lực Tam Bảo, hạnh nguyện độ sinh, độ cho hương linh của chư Tăng chùa Ba Vàng xin thỉnh các hương linh… về tu cùng con trong ngày tu Bát quan trai này.]
Nam mô Chứng Minh Sư Bồ Tát Ma Ha Tát! (1 lễ)

Văn Bạch Xả Giới Bát Quan Trai

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Đệ tử con tên là… Pháp danh:… ở tại… (Nếu ở trọ thì đọc thêm: và hiện tại đang ở trọ tại…)

Hôm qua chúng con đã phát nguyện thọ nhận Bát quan trai giới một ngày một đêm, giờ này đã viên mãn, chúng con xin được bạch xả giới. Chúng con xin hồi hướng công đức tu Bát quan trai về Vô Thượng Bồ Đề.

Chúng con cũng xin hồi hướng cho các chúng trong cõi tâm linh đã thỉnh mời (tùy duyên hồi hướng thêm cho các mục hương linh phát sinh)… . Nguyện cho tất cả được tăng trưởng phúc lành, cùng với chúng con nương tựa Tam Bảo tu hành cầu Vô Thượng Bồ Đề.

Và hiện tiền chúng con hồi hướng cho (đọc mong cầu)…

Chúng con cũng xin hồi hướng nguyện mong cho chánh Pháp được trụ lâu dài ở thế gian. Thời tiết được thuận hòa. Đất nước luôn có minh quân ủng hộ cho Phật Pháp, ngày càng thêm nhiều người được kết duyên với Phật Pháp, chăm tu giới đức, được an lạc hạnh phúc.

Nam mô Chứng Minh Sư Bồ Tát Ma Ha Tát!

Nam mô Thường Gia Hộ Bồ Tát Ma Ha Tát!

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 lễ)

Văn Bạch Sám Hối Khi Vô Tình Phạm Giới

Tùy duyên bạch)

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Đức Phật dạy: Giới là con thuyền, đưa chúng sinh qua biển sinh tử và nên “giữ giới như giữ tròng mắt.”
Đệ tử con xin thành tâm sám hối, đã phát nguyện thọ nhận Bát quan trai giới một ngày một đêm, mà con đã bị mất chánh niệm về giữ giới thứ… qua sự việc…
Con xin hướng về chư Phật thành tâm sám hối lỗi đó và con xin hứa sẽ cố gắng giữ chánh niệm, con nguyện mong chư Phật gia hộ cho con, để con tinh tấn chánh niệm về giữ giới.

Nam mô Cầu Sám Hối Bồ Tát Ma Ha Tát! (1 lễ)

Lời Kết

Xả giới Bát quan trai là cơ hội để người Phật tử nhìn lại hành trình tu tập của mình, giữ vững ý chí hướng đến giải thoát và giác ngộ. Đây cũng là bước đệm quan trọng để người thọ trì tiếp tục tiến xa hơn trên con đường học hỏi giáo pháp của Đức Phật.

Nghi Thức Xả Giới Bát Quan Trai: Hướng Dẫn Chi Tiết